2020 was een transitiejaar voor PANZA, waarin met een grote groep betrokken organisaties werd nagedacht hoe we het engagement van de leden kunnen versterken. Een nieuwe kerngroep en een adviesgroep werden opgericht.
Why: wat is de bestaansreden van PANZA?
We streven naar het aanpakken van perinatale gezondheidsongelijkheid, vertrekkende vanuit (kans)armoede.
How: hoe doen we dit?
Door de lidorganisaties te blijven motiveren om een bijdrage te leveren om in te zetten op het vervullen van de basisbehoeften om zo een kwalitatieve outcome te bereiken voor elke moeder, elk kind en elk gezin.
PANZA kan zelf niet zorgen voor een vervulling van de basisbehoeften, want PANZA is geen entiteit. PANZA is een samenwerkingsplatform, en faciliteert samenwerking. PANZA creëert een kader om partners in hun kracht te zetten om maximaal hun eigen doelstellingen te verwezenlijken en zo de missie en visie van PANZA mee te verwezenlijken.
Missie
PANZA wil een formeel en efficiënt werkend samenwerkingsplatform zijn in grootstad Antwerpen met als doel zo veel mogelijk kansarme zwangeren en prille moeders (gezinnen) te bereiken om een kwaliteitsvolle zorg- en dienstverlening te bieden (van zwangerschapswens tot en met kraamperiode). Hierbij vertrekken we vanuit het model van sociale verloskunde waarbij aandacht gegeven wordt aan de medische opvolging van de zwangere en aan de gezinscontext waarin de geboorte van het kind zal plaatsvinden.
Visie
Kinderen die geboren worden in een kansarm gezin hebben een verhoogde kans om hun leven in een zwakkere gezondheid te starten. Dit vergroot de kans dat zij in de vicieuze cirkel van kansarmoede blijven.
De periode voor en vlak na de geboorte is sterk bepalend voor de (emotionele-psychische-fysieke) ontwikkeling van het kind en het uitgelezen moment om de gezinscontext te verkennen en desgewenst te versterken.
We zijn een eerste aanspreekpunt voor professionelen bij vragen rond kansarme zwangeren en prille moeders. We werken aan de versterking van kansarme gezinnen die vaak extra kwetsbaar zijn in de perinatale periode met als doel een bijdrage te leveren aan de bestrijding van kinderarmoede. We streven naar een tijdige (reeds voor 12 weken zwangerschap), gerichte en gecoördineerde opvolging.
De professionele samenwerking tussen partners met elk hun eigenheid en keuzevrijheid zorgt voor een krachtig netwerk vol expertise en competenties. Tegelijk garandeert één enkel aanspreekpunt duidelijkheid en continuïteit. De cliënt staat hierbij centraal, met een eigen autonomie en keuzevrijheid.
Met het in kaart brengen van wat er al bestaat en gebeurt, beogen we de complementariteit van diensten een formele plaats te geven en de toegankelijkheid voor deze kansarme zwangeren/moeders/gezinnen te verhogen waarbij elke organisatie een maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft.
Via een engagementsverklaring kan elke actor zijn betrokkenheid bekendmaken. Wanneer er onder de leden van PANZA geen gepaste begeleiding voor het gezin wordt gevonden, wordt er actief doorgestuurd naar andere organisaties.
Op termijn wil PANZA fungeren als lokaal expertisecentrum (ondersteund door wetenschappelijke inzichten) voor klantgerichte, integrale en geïntegreerde perinatale zorg aan zwangeren en moeders in kansarmoede, indien we over de nodige middelen beschikken.
Kortom:
Vanuit de vaststelling van de rol van armoede in het veroorzaken van perinatale gezondheidsongelijkheid, willen we inzetten op het vervullen van de basisbehoeften om zo de meest (de hoogst haalbare) kwalitatieve outcome te bereiken voor elke moeder, elk kind en elk gezin. Bijzondere aandacht krijgt hierbij de toegankelijkheid van de perinatale zorg voor iedereen!
In 2016 stelde de kerngroep een 'Huishoudelijk Reglement' op om een duidelijk kader te scheppen voor PANZA. Dit werd ter goedkeuring voorgelegd aan alle partners binnen PANZA. Het is te verkijgen door een mailtje te sturen naar
Geschiedenis
2003 betekent de start voor het Expertisecentrum Kraamzorg “De Kraamvogel”. Als partnerorganisatie van Kind en Gezin heeft De Kraamvogel volgende opdrachten:
- Wetenschappelijke informatie
- Gezondheidspromotie
- Bekendmaking en sensibiliseren rond kraamzorg
- Opleiden, vormen en bevorderen van deskundigheid
- Signaalfunctie beleidsvoorbereidend werk
- Streven naar afstemming tussen verschillende betrokken actoren, faciliteren van netwerkvorming en samenwerking.
Al in 2005 wordt onder impuls van Kind en Gezin stilgestaan bij de prenatale dienstverlening aan kwetsbare zwangeren in grootsteden.
In 2008 gaat de Karel De Grote Hogeschool aan de slag in een PWO project met deze onderzoeksvraag: “Hoe komt het dat wij als vroedvrouw weinig of geen moeders bereiken die het echt nodig hebben?” Er volgt in 2010 een afsluitende studiedag Kwetsbaar Zwanger en een website voor hulpverleners: www.zwangerinantwerpen.be
Op deze studiedag is ook Prof. A.P. Steegers aanwezig die vanuit het Rotterdams programma Klaar voor een Kind heeft over “Grootstedelijke perinatale gezondheid” en het Aanvalsplan Perinatale Sterfte Rotterdam toelicht.
Dokters van de Wereld nam ondertussen het project van AZG over dat streeft naar toegang tot gezondheidszorg voor mensen zonder papieren in Antwerpen.
Het “Platform zwangeren zonder papieren” komt hiervoor regelmatig bijeen. Overleg met de OCMW-raad resulteert in het “Aanspreekpunt Kwetsbare Zwangeren” binnen het OCMW.
Ook de opleiding Vroedkunde van de Artesis Plantijn Hogeschool ging aan de slag met een PWO-aanvraag die een het buurtonderzoek deed en een haalbaarheidsstudie van het Geboortehuis.
Samenwerking met prenatale steunpunten van Kind en Gezin, de organiserende besturen, Dokters van de Wereld en ECK De Kraamvogel resulteerde in een overeenkomst met het labo voor essentiële onderzoeken tijdens de zwangerschap. Welzijnszorg leverde hier de werkingsmiddelen. Dit project werd bekroond met de prijs Armoede Uitsluiten 2013.
Cera en UZA zorgden voor de aankoop van een ambulant echotoestel dat ingezet wordt in de verschillende prenatale steunpunten. Ook de meest kwetsbare zwangeren en zwangeren zonder papieren hebben op deze manier toegang tot kwaliteitsvolle prenatale zorg.
Met middelen van de provincie Antwerpen, OCMW en Stad Antwerpen wordt het netwerk van organisaties die werken met zwangeren en/of met mensen in armoede ondertussen steeds verder formeel uitgebouwd. Dit netwerk verankeren is waar we als PANZA voor gaan.